فهرست مطالب

استراتژی‌ها و مهارت‌های مطالعه

 

چگونه سریع‌تر بخوانیم و درک بهتری داشته باشیم

 
  • افزایش دایره لغات: شناخت واژگان بیشتر باعث می‌شود کمتر برای فهمیدن کلمات جدید متوقف شویم و سرعت خواندن بالاتر برود. هر چه کلمات بیشتری بلد باشیم، درک مطلب هم آسان‌تر می‌شود.

  • پیش‌نمایش متن: قبل از شروع به خواندن کامل، نگاهی اجمالی به عنوان، تیترها و تصاویر بیندازید. این کار به ذهن کمک می‌کند تا موضوع و چارچوب متن را بفهمد و آماده‌سازی بهتری برای مطالعه انجام دهد.

  • تمرین تندخوانی: چشم‌ها را طوری حرکت دهید که چند کلمه را هم‌زمان ببینید و از خواندن تک‌تک کلمات خودداری کنید. با انگشت یا نشانگر دنبال خواندن کنید تا تمرکز روی متن حفظ شده و سرعت حرکت چشم افزایش یابد.

  • خواندن متمرکز: در محیطی آرام و بدون حواس‌پرتی مطالعه کنید. از گوش دادن به موسیقی ملایم یا خواندن همراه با یادداشت‌برداری برای افزایش تمرکز کمک بگیرید. خلاصه‌نویسی یا یادداشت‌برداری بعد از هر پاراگراف به تثبیت یادگیری و درک بهتر مطلب کمک می‌کند.

  • خواندن فعال: هنگام مطالعه، با پرسش‌سازی و پیش‌بینی ادامه متن در ذهن خود مشارکت کنید. این کار باعث می‌شود با دقت بیشتری بخوانید و مفهوم کلی مطلب را بهتر درک کنید.

کلی‌خوانی در مقابل جزئی‌خوانی (Gist vs Detail)

 
  • کلی‌خوانی (Gist): مرور سریع متن برای درک موضوع کلی و ایده‌های اصلی. با خواندن گذرا جمله‌ی اول و آخر هر پاراگراف می‌توانید مفهوم کلی متن را دریابید.

  • جزئی‌خوانی (Detail): مطالعه‌ی دقیق برای درک تمامی جزئیات، مثال‌ها و توضیحات متن. پس از درک کلی، با تمرکز بر کلمات کلیدی و جملات مهم، متن را با دقت بیشتری بخوانید.

  • ترتیب منطقی: ابتدا یک نگاه کلی به متن بیندازید و سپس به جزئیات بپردازید. بدین ترتیب ابتدا موضوع اصلی را پیدا می‌کنید و سپس از طریق جزئیات، فهم متن را عمیق‌تر می‌کنید.

پیش‌بینی موضوع از عنوان و تصاویر (Predicting)

 
  • بهره‌گیری از عنوان و سرفصل‌ها: عنوان و زیرعنوان‌ها معمولاً نشانه‌هایی درباره‌ی موضوع و سؤالات اصلی متن در اختیار می‌گذارند. سعی کنید با مطالعه‌ی آن‌ها حدس بزنید متن درباره‌ی چه موضوعی است.

  • استفاده از تصاویر و نمودارها: تصاویر یا نمودارهای همراه متن می‌توانند سرنخ‌هایی از محتوای متن بدهند. به جزئیات تصویر توجه کنید و تصور کنید متن چگونه این تصویر را توضیح می‌دهد.

  • اتصال به دانسته‌های قبلی: بر اساس عناوین و تصاویر، به تجربه‌ها و دانش قبلی خود رجوع کنید و فرضیه‌هایی درباره‌ی موضوع مطرح کنید. این پیش‌بینی ذهن را آماده می‌کند و هنگام خواندن اطلاعات جدید را سریع‌تر پردازش خواهید کرد.

  • فرموله کردن سؤال: قبل از خواندن متن، چند سؤال فرضی براساس عنوان و تصاویر تعیین کنید (مثلاً «این متن درباره چیست؟» یا «چه نکاتی در این موضوع بیان می‌شود؟»). در هنگام مطالعه دنبال پاسخ این سؤالات باشید تا تمرکز و درک شما افزایش یابد.

اسکیمینگ و اسکنینگ (Skimming vs Scanning) – تفاوت و کاربرد\

 
  • اسکیمینگ (Skimming): خواندن سریع و گذرا برای درک کلی ایده‌ها و ساختار متن. در این روش ابتدا پاراگراف‌ها را با سرعت می‌خوانید، تیترها و جمله‌های اصلی را بررسی می‌کنید و سعی می‌کنید موضوع کلی را بفهمید. اسکیمینگ برای گرفتن یک دید کلی از متن کاربرد دارد.

  • اسکنینگ (Scanning): جستجوی سریع برای یافتن اطلاعات یا کلمات خاص در متن. در این حالت چشم‌ها را به سرعت روی صفحه حرکت می‌دهید تا عبارات موردنظر (مانند نام، عدد یا اصطلاح خاص) را پیدا کنید بدون اینکه همه متن را بخوانید. اسکنینگ برای پیدا کردن پاسخ یک سؤال مشخص یا اطلاعات دقیق مفید است.

  • تفاوت کلیدی: هدف اسکیمینگ فهم کلی متن است، اما هدف اسکنینگ یافتن یک قطعه اطلاعات مشخص. هنگام اسکیمینگ روی نحوه‌ی ارائه‌ی ایده‌ها تمرکز می‌کنید، اما در اسکنینگ به دنبال نشانه‌های خاص و کلمات کلیدی می‌گردید.

  • کاربرد در مطالعه: می‌توانید ابتدا با اسکیمینگ کلیت متن را به‌دست آورید و سپس با اسکنینگ بخش‌های موردنیاز را دقیق‌تر بررسی کنید. برای مثال، در مرور روزنامه‌ها اسکیمینگ و در جستجوی یک نام یا تاریخ خاص اسکنینگ به‌کار می‌آید.

حدس معنی لغات از متن (Guessing meaning from context)

 
  • بررسی زمینه جمله: برای درک معنای لغات ناآشنا، ابتدا به کل جمله یا پاراگراف نگاه کنید. زمینه‌ی کلی متن ممکن است دلیلی برای استفاده از آن کلمه نشان دهد یا کاربرد آن را توضیح بدهد.

  • مترادف یا توضیح: گاهی نویسنده در همان جمله یا جملات بعدی لغت مورد نظر را توضیح می‌دهد یا هم‌معنی آن را می‌آورد. به مثال‌ها و توضیحاتی که در نزدیکی کلمه هستند دقت کنید.

  • ریشه و ساختار واژه: پیشوندها، پسوندها و ریشه‌ی واژه می‌تواند نشانه‌ای از معنی آن باشد. به طور مثال، کلماتی که با «بی-»، «غیر-» یا «پُر-» شروع می‌شوند معمولاً ویژگی یا حالت خاصی را نشان می‌دهند.

  • نوع کلمه و دستور زبان: تشخیص اینکه کلمه جزو اسم، فعل یا صفت است کمک می‌کند نقش آن در جمله و معنای ممکنش را بفهمید. همچنین ساختار جمله (نحوه‌ی قرارگیری کلمه) سرنخ‌هایی درباره معنی آن می‌دهد.

  • تأیید حدس: بعد از حدس زدن معنی، ببینید آیا با مفهوم کلی جمله هماهنگ است یا خیر. اگر معنی بهتری به ذهن رسید، حدس خود را اصلاح کنید. با تمرین مکرر این مهارت بهتر می‌شود.

شناسایی ایده‌ی اصلی و جزئیات پشتیبان

 
  • ایده‌ی اصلی متن: مهم‌ترین پیام یا موضوع کلی متن است که معمولاً در چند جمله خلاصه می‌شود. در اغلب موارد، جمله‌ی اول یا آخر هر پاراگراف یا جمله‌ای که بیان کلی موضوع را ارائه می‌کند، حاوی ایده‌ی اصلی است.

  • جزئیات پشتیبان: مثال‌ها، آمار، داستانک‌ها، توضیحات و شواهدی هستند که ایده‌ی اصلی را پشتیبانی و روشن می‌کنند. این جزئیات معمولاً در بخش‌های میانی پاراگراف ارائه می‌شوند.

  • یافتن ایده‌ی اصلی: برای شناسایی ایده‌ی اصلی، به جمله‌ی موضوعی هر پاراگراف توجه کنید یا ببینید متن درباره چه چیزی صحبت می‌کند. اگر چند پاراگراف دارید، سعی کنید موضوع مشترک آن‌ها را پیدا کنید.

  • یافتن جزئیات: کلمات کلیدی، اعداد، اسامی خاص یا مثال‌ها معمولاً جزئیات پشتیبان هستند. پس از درک ایده‌ی اصلی، به این واژه‌ها و عباراتی که توضیحات بیشتری ارائه می‌دهند دقت کنید.

  • خلاصه‌نویسی: برای اطمینان از درک مطلب، می‌توانید هر پاراگراف را در یک یا دو جمله‌ی کوتاه بازگو کنید. این کار کمک می‌کند ساختار متن و رابطه‌ی ایده‌ی اصلی با جزئیات پشتیبان را بهتر بفهمید.

تشخیص ساختار متن (علت-معلول، مسئله-راه‌حل، مقایسه-تضاد)

 
  • علت-معلول: متن به توضیح علت یک رویداد و نتایج آن می‌پردازد. کلمات کلیدی مانند «زیرا»، «به دلیل»، «در نتیجه» یا «باعث می‌شود» نشانه‌ی این ساختار هستند. با شناسایی علت و معلول می‌توانید رابطه‌ی بین رویدادها را درک کنید.

  • مسئله-راه‌حل: در این ساختار ابتدا مشکلی مطرح می‌شود و سپس یک یا چند راه‌حل برای آن ارائه می‌گردد. عباراتی مانند «مشکل این است که»، «راه‌حل»، «می‌توان … کرد» یا «پیشنهاد می‌شود» معمولاً در این نوع متن دیده می‌شوند.

  • مقایسه-تضاد: این ساختار دو موضوع را بررسی می‌کند تا شباهت‌ها و تفاوت‌هایشان را نشان دهد. کلماتی مانند «مانند»، «برخلاف»، «در مقابل»، «اما» یا «از یک سو… از سوی دیگر» نشانه‌ی این نوع متن هستند.

  • توجه به ساختار: آشنایی با ساختار متن باعث می‌شود راحت‌تر پیش‌بینی کنید چه اطلاعاتی در ادامه می‌آید و متن را منظم‌تر دنبال کنید. با شناخت کلیدواژه‌های مربوط به هر ساختار، سریع‌تر مفهوم کلی و ترتیب منطقی مطالب را درک خواهید کرد.

انواع Reading (Types of Reading)

 

در زبان انگلیسی چهار نوع اصلی Reading وجود دارد. هر کدام هدف، سرعت و روش مخصوص به خود را دارند. یادگیری تفاوت و کاربرد آن‌ها به شما کمک می‌کند تا بسته به نوع متن (مقاله، خبر، داستان یا فرم اداری) بهترین روش را انتخاب کنید.


🔹 1. Skimming – خواندن سریع برای ایده‌ی کلی

 

تعریف:
Skimming یعنی خواندن سریع متن برای درک موضوع کلی (main idea) بدون تمرکز بر جزئیات.
هدف از Skimming این است که بفهمید متن درباره چیست و آیا ارزش خواندن دقیق‌تر دارد یا نه.

چگونه انجام دهیم:

  • فقط به عنوان، تیترها و جمله‌های اول هر پاراگراف نگاه کنید.

  • به دنبال کلمات کلیدی (keywords) بگردید.

  • روی اسم‌ها، اعداد و عبارات تکراری تمرکز کنید.

مثال:

Text: “Many people today are switching from cars to bicycles. Cycling is cheaper, healthier, and better for the environment.”
👉 Gist: People are choosing bicycles instead of cars for health, cost, and environmental reasons.

تمرین:
🔸 به متن زیر نگاه کنید و gist آن را در یک جمله بنویسید.

“Online learning has become popular because it allows students to study anytime and anywhere.”
✏️ پاسخ شما: ______________________________________

نکته:
از Skimming برای مرور روزنامه، انتخاب مقاله مناسب یا مرور سریع متون امتحانی استفاده کنید.


🔹 2. Scanning – پیدا کردن اطلاعات خاص

 

تعریف:
Scanning یعنی جستجوی سریع برای یافتن اطلاعات مشخص مثل عدد، تاریخ، اسم یا جمله‌ای خاص، بدون اینکه تمام متن را بخوانید.

چگونه انجام دهیم:

  • سؤال خود را در ذهن مشخص کنید (مثلاً “What year did it happen?”).

  • چشم‌ها را سریع روی صفحه حرکت دهید تا کلمات کلیدی را پیدا کنید.

  • وقتی به آن کلمه رسیدید، جمله‌ی اطراف را برای تأیید بخوانید.

مثال:

Question: “When was the company founded?”
Text: “The company started in 1998 with only five employees.”
✅ Answer: 1998

تمرین:
متن زیر را سریع بخوانید و فقط عدد سال را پیدا کنید.

“In 2015, the city opened its first electric bus station.”
✏️ سال: ___________

نکته:
Scanning برای آزمون‌هایی مثل IELTS و TOEFL بسیار مفید است، مخصوصاً برای سؤالات جزئی.


🔹 3. Intensive Reading – خواندن دقیق و تحلیلی

 

تعریف:
Intensive Reading یعنی خواندن متن با دقت بالا برای درک لغات، گرامر و ساختارها.
در این نوع، هدف یادگیری زبان از طریق متن است، نه فقط درک معنا.

چگونه انجام دهیم:

  • هر جمله را به دقت بخوانید.

  • کلمات جدید را یادداشت کنید.

  • ساختارهای گرامری و فعل‌ها را تحلیل کنید.

  • خلاصه‌ای از متن بنویسید.

مثال:

Text: “If people recycle more, we can reduce pollution.”
🔍 Grammar: Conditional sentence (If + Present → can + Base verb)
🔤 Vocabulary: recycle = use again, reduce = make less

تمرین:
به جمله زیر نگاه کنید.

“When it rains, people usually stay indoors.”
کدام قسمت شرط است و کدام نتیجه؟
✏️ If-clause: ___________ / Main clause: ___________

نکته:
از Intensive Reading برای یادگیری دقیق زبان استفاده کنید، مثلاً در مطالعه‌ی متون درسی، خبرهای تحلیلی یا کتاب‌های آموزشی.


🔹 4. Extensive Reading – مطالعه‌ی آزاد برای لذت

 

تعریف:
Extensive Reading یعنی خواندن طولانی متون جالب و دلخواه برای لذت بردن و بهبود طبیعی زبان.
هدف این نیست که همه‌ی کلمات را بفهمید، بلکه باید با معنی کلی داستان ارتباط برقرار کنید.

ویژگی‌ها:

  • متن باید جذاب و ساده‌تر از سطح واقعی شما باشد.

  • تمرکز روی درک عمومی و روان‌خوانی است، نه ترجمه‌ی لغت‌به‌لغت.

  • می‌توانید رمان، وبلاگ، مجله یا داستان کوتاه بخوانید.

مثال:

Reading a short novel like The Alchemist or an online article about travel.
🧠 هدف: یادگیری طبیعی واژگان و لذت از خواندن

تمرین:
یکی از موضوع‌های مورد علاقه‌ات را انتخاب کن (مثلاً sport, movies, science) و یک متن کوتاه پیدا کن.
سپس بنویس:

  • عنوان متن: _____________________

  • درباره‌ی چه چیزی بود؟ ___________________________

  • آیا از آن لذت بردی؟ چرا؟ __________________________

نکته:
Extensive Reading باعث افزایش دامنه‌ی لغات و درک طبیعی گرامر می‌شود بدون اینکه احساس مطالعه‌ی سخت داشته باشید.

 


🧩 جمع‌بندی

 

نوع Readingهدف اصلیسرعتتمرکزمثال کاربرد
Skimmingدرک کلی متنسریعپایینمرور مقاله یا خبر
Scanningیافتن اطلاعات خاصسریعمتوسطپیدا کردن عدد یا نام
Intensiveیادگیری دقیق لغت و ساختارآهستهزیادمتون درسی
Extensiveلذت از خواندن آزادطبیعیمتوسطرمان یا مجله

✏️ تمرین نهایی

 

به جمله‌های زیر نگاه کن و مشخص کن هرکدام مربوط به کدام نوع Reading است:

  1. “I read a storybook before bed just for fun.” → ___________

  2. “I quickly looked at the headings to get the main idea.” → ___________

  3. “I searched the text to find the phone number.” → ___________

  4. “I studied the article carefully to understand new grammar.” → ___________

فعالیت‌های قبل، حین و پس از خواندن (Pre / While / Post Reading Activities)

 

مقدمه: یکی از روش‌های مؤثر برای بهبود مهارت درک مطلب، تقسیم فرایند مطالعه به سه مرحله‌ی قبل از خواندن، حین خواندن و پس از خواندن است. در هر یک از این مراحل، تکنیک‌ها و فعالیت‌های ویژه‌ای انجام می‌شود که به خواننده کمک می‌کنند متن را بهتر درک کند. در ادامه، به بررسی هر یک از این مراحل و فعالیت‌های مهم مربوط به آن‌ها می‌پردازیم.

قبل از خواندن (Pre-reading)

 

در مرحله‌ی قبل از خواندن هدف این است که ذهن خود را برای دریافت مطلب جدید آماده کنیم. اقدامات پیش از خواندن به فعال‌سازی دانش و واژگان قبلی ما کمک کرده و انگیزه‌ی لازم برای مطالعه‌ی متن را ایجاد می‌کند. برخی فعالیت‌های مهم در این مرحله عبارت‌اند از:

  • فعال‌سازی واژگان مرتبط با موضوع: پیش از شروع مطالعه، فهرستی از کلمات و اصطلاحات مرتبط با موضوع متن را مرور یا یادآوری کنید. این کار دایره‌ی واژگان مرتبط را در ذهن شما فعال می‌سازد و باعث می‌شود هنگام خواندن با کلمات ناآشنا کمتری روبه‌رو شوید. برای مثال، اگر قرار است متنی درباره‌ی محیط زیست بخوانید، ابتدا واژه‌هایی مانند آلودگی، تنوع زیستی، تغییرات اقلیمی و غیره را به خاطر بیاورید و معنی آن‌ها را مرور کنید.

  • پیش‌بینی موضوع متن: نگاهی به عنوان، زیرعنوان‌ها، تصاویر یا سؤالات ابتدایی متن بیندازید و حدس بزنید که موضوع کلی چه خواهد بود. این پیش‌خوانی و پیش‌بینی موضوع به شما کمک می‌کند یک چارچوب ذهنی برای اطلاعات جدید بسازید. برای مثال، اگر عنوان متن «فواید ورزش صبحگاهی» باشد، شما می‌توانید حدس بزنید که متن در مورد تأثیرات مثبت ورزش در آغاز روز صحبت خواهد کرد. این حدس‌ها ذهن شما را برای دریافت مطالب آماده‌تر می‌کند.

  • طرح پرسش‌های ذهنی قبل از خواندن: قبل از خواندن متن، چند پرسش در ذهن خود مطرح کنید که دوست دارید با خواندن به پاسخ آن‌ها برسید. این کار به شما هدف می‌دهد و کنجکاوی شما را برمی‌انگیزد. به عنوان نمونه، اگر در حال خواندن یک مقاله تاریخی هستید، ممکن است بپرسید: «چه عواملی به وقوع این رویداد تاریخی منجر شدند؟» یا «نتایج این واقعه چه بودند؟» داشتن این سؤالات در ذهن، تمرکز شما را در حین خواندن افزایش می‌دهد و باعث می‌شود به دنبال یافتن پاسخ‌ها باشید.

حین خواندن (While-reading)

 

مرحله‌ی حین خواندن جایی است که شما متن را واقعاً می‌خوانید و با آن درگیر می‌شوید. در این مرحله، روش‌های متفاوتی برای خواندن مؤثر وجود دارد تا هم ایده‌های کلی متن و هم جزئیات مهم را درک کنید. مهم‌ترین فعالیت‌های حین خواندن شامل موارد زیر است:

  • خواندن برای برداشت کلی (Gist Reading): ابتدا یک بار متن را به صورت سریع و گذرا بخوانید تا مفهوم و ایده‌ی اصلی آن را متوجه شوید. به این روش خواندن اجمالی یا Skimming نیز گفته می‌شود. هدف در این مرحله گرفتن تصویر کلی از متن است نه پرداختن به جزئیات. با این رویکرد، شما ساختار متن و موضوعات اصلی مطرح‌شده را درک می‌کنید. برای مثال، هنگام خواندن یک خبر، ممکن است ابتدا پاراگراف‌های آغازین را سریع بخوانید تا دریابید خبر درباره‌ی چیست و لحن کلی آن چگونه است.

  • تمرکز روی جزئیات خاص (Detail Reading): پس از به‌دست آوردن دید کلی، دوباره متن را با دقت و به آرامی بخوانید و این بار به جزئیات توجه کنید. این مرحله که معادل خواندن دقیق یا Scanning است، برای یافتن اطلاعات مشخص و نکات ریز به کار می‌رود. در این خواندن عمیق، می‌توانید زیر جملات مهم خط بکشید، نکات کلیدی را هایلایت کنید یا حاشیه‌نویسی انجام دهید. برای مثال، اگر متنی علمی می‌خوانید و به دنبال آمار یا نتایج پژوهش هستید، در دور دوم خواندن به اعداد، نام‌ها و جزئیات پژوهش دقت ویژه‌ای داشته باشید.

  • پیدا کردن نظر نویسنده، هدف یا لحن متن: در حین مطالعه، سعی کنید نگرش و هدف نویسنده را تشخیص دهید. آیا نویسنده در حال اطلاع‌رسانی بی‌طرفانه است یا تلاش می‌کند شما را متقاعد کند؟ لحن (Tone) متن چگونه است—رسمی، صمیمی، انتقادی یا طنزآمیز؟ همچنین به سرنخ‌هایی توجه کنید که نظر یا احساس نویسنده را نشان می‌دهند، مثلاً استفاده از کلمات احساسی یا جملات تأکیدی. درک لحن و مقصود نویسنده به شما کمک می‌کند پیام متن را عمیق‌تر دریافت کنید. برای نمونه، اگر مقاله‌ای دیدگاه مثبتی نسبت به فناوری‌های نوین ارائه می‌دهد و از واژه‌هایی چون «پیشرفت چشمگیر» یا «مزیت انکارناپذیر» استفاده می‌کند، می‌توانید بفهمید که نویسنده دیدگاهی حمایت‌گرایانه نسبت به آن فناوری دارد.

بعد از خواندن (Post-reading)

 

پس از اتمام خواندن متن، مرحله‌ی بعد از خواندن آغاز می‌شود که به اندازه‌ی دو مرحله‌ی قبل مهم است. در این بخش، شما با انجام فعالیت‌هایی می‌توانید میزان درک خود را ارزیابی کرده، اطلاعات را در ذهن‌تان تثبیت کنید و آموخته‌ها را بکار ببندید. برخی از فعالیت‌های پس از خواندن از این قرارند:

  • خلاصه‌نویسی متن: پس از خواندن، تلاش کنید مطلب را در چند جمله یا یک پاراگراف کوتاه خلاصه کنید. این خلاصه‌نویسی به شما کمک می‌کند تا نکات اصلی متن را شناسایی و بازگو کنید و مطمئن شوید که مفهوم کلی را درست دریافته‌اید. هنگام خلاصه‌نویسی، تنها به ایده‌های اصلی و نتایج مهم اشاره کنید و از پرداختن به جزئیات فرعی خودداری نمایید. برای مثال، اگر فصل یک کتاب داستانی را خوانده‌اید، می‌توانید خلاصه‌ای شامل معرفی شخصیت‌های اصلی و شرح اتفاق مهم آن فصل بنویسید.

  • پاسخ به سؤالات درک مطلب: اکنون به سؤالاتی که متن مطرح کرده یا همان پرسش‌های ذهنی که قبل از خواندن طرح کرده بودید، پاسخ دهید. بسیاری از کتاب‌ها یا مقالات آموزشی پس از متن خود چند پرسش برای سنجش درک مطلب ارائه می‌دهند. به این پرسش‌ها بدون نگاه کردن دوباره به متن پاسخ دهید تا ارزیابی کنید چه میزان از مطالب را به خاطر سپرده‌اید. اگر پاسخ برخی سؤالات را نمی‌دانستید، به متن برگردید و بخش مربوطه را مرور کنید. این تمرین نشان می‌دهد کدام بخش‌ها را خوب متوجه نشده‌اید و نیاز به مرور دارند.

  • گفت‌وگو یا نوشتن درباره‌ی متن: یکی از بهترین راه‌ها برای تعمیق یادگیری، به اشتراک گذاشتن دانسته‌ها و شنیدن دیدگاه‌های دیگران است. درباره‌ی آنچه خوانده‌اید با دوستان، همکلاسی‌ها یا همکاران خود گفتگو کنید و نظراتشان را جویا شوید. تبادل نظر می‌تواند جنبه‌های تازه‌ای از مطلب را برای شما روشن کند یا نکاتی را که متوجه نشده بودید برملا سازد. اگر امکان گفتگو ندارید، می‌توانید احساست و برداشت‌های خود را در قالب یک یادداشت یا نقد کوتاه بنویسید. به عنوان مثال، پس از خواندن یک مقاله‌ی علمی درباره‌ی تغییرات اقلیمی، می‌توانید در کلاس درباره‌ی تأثیرات تغییرات آب‌وهوایی بحث کنید یا در دفترچه‌ی خود بنویسید که کدام یافته برایتان جالب بود و چرا.

  • تمرین بازگویی متن به زبان خود (Retelling): بازگویی یا تعریف کردن مطلب با کلمات و جمله‌بندی خودتان، یکی دیگر از روش‌های بسیار مؤثر برای سنجش و تثبیت درک مطلب است. سعی کنید بدون نگاه کردن به متن، آن را برای خودتان یا شخص دیگری روایت کنید. با این کار، قسمت‌هایی از مطلب که در ذهن‌تان مبهم مانده مشخص می‌شود. اگر هنگام بازگویی جزئیات مهمی را فراموش کردید یا ترتیب وقایع را اشتباه گفتید، دوباره به متن مراجعه کنید و آن بخش‌ها را مرور نمایید. این تمرین علاوه بر تقویت حافظه‌ی شما، مهارت بیان و انتقال مفاهیم را نیز پرورش می‌دهد.

جمع‌بندی: به کارگیری فعالیت‌های قبل، حین و پس از خواندن به صورت کامل، شیوه‌ای نظام‌مند برای افزایش درک مطلب و یادگیری عمیق‌تر است. با آماده‌سازی ذهن و پیش‌بینی محتوا قبل از مطالعه، درگیر شدن فعال با متن در حین خواندن، و سپس خلاصه‌کردن و بحث و بازگویی پس از خواندن، می‌توانید از هر متن بیشترین بهره را ببرید. این رویکرد سه‌مرحله‌ای به شما کمک می‌کند مطالب خوانده‌شده را بهتر بفهمید، در حافظه نگه دارید و به دانش خود مرتبط سازید. با تمرین مستمر این راهکارها، خواندن متون (به ویژه متون آموزشی یا زبان دوم) برای شما آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر خواهد شد و مهارت درک مطلبتان به طور چشمگیری بهبود خواهد یافت.

تقویت مهارت Reading: واژگان و درک مطلب

 

1. چگونه واژگان جدید را در متن یاد بگیریم

 

  • سرنخ‌های معنایی (Context clues): کلمات، عبارات یا جمله‌های اطراف یک واژه ناآشنا که اطلاعاتی دربارهٔ معنی آن می‌دهند. سرنخ معنایی می‌تواند مترادف، متضاد، تعریف یا توضیح کوتاهی در همان جمله باشد. با دقت روی کلمات کلیدی اطراف، می‌توان معنی لغت جدید را حدس زد.

  • تشخیص معنی بدون دیکشنری: در مطالعه‌ی متون واقعی سعی کنید تا حد ممکن از حدس زدن معنی لغات استفاده کنید. در آزمون‌هایی مثل IELTS یا TOEFL شما اجازه استفاده از دیکشنری ندارید، پس به جمله و سبک نوشتار توجه کرده و با خواندن ادامهٔ پاراگراف، معنی واژه را پیدا کنید. بعد از پاسخ‌دهی، می‌توانید برای اطمینان معنی را چک کنید.

  • He was famished after the long hike. (او بعد از پیاده‌روی طولانی بسیار گرسنه بود.)

    • سرنخ: عبارت “after the long hike” نشان می‌دهد او خسته و گرسنه است.

    • معنی: “خیلی گرسنه” (very hungry).

  • The trek was arduous and everyone felt tired. (کوهنوردی بسیار سخت بود و همه خسته شدند.)

    • سرنخ: کلمه‌ی “tired” و توصیف “very” نشان می‌دهد کار آسانی نبوده.

    • معنی: “خیلی سخت و دشوار” (very difficult).

  • His explanation was concise and easy to understand. (توضیح او مختصر و قابل درک بود.)

    • سرنخ: عبارت “easy to understand” نشان می‌دهد توضیح خیلی طولانی نیست.

    • معنی: “مختصر و مفید” (short and clear).

2. آموزش Word Families و Collocations در متن

 

  • کلمات هم‌خانواده (Word Families): واژگان هم‌خانواده یا مرتبط، کلماتی هستند که ریشه، پیشوند یا پسوند یکسانی دارند. اگر ریشه یک کلمه را بشناسید می‌توانید معانی دیگر کلماتی با همان ریشه را حدس بزنید. مثلاً از ریشه‌ی “act” کلماتی مثل “action”، “active”، “actor” ساخته شده‌اند و معنای مرتبطی دارند. شناخت خانواده‌های واژگان به شما کمک می‌کند دامنه‌ی لغاتتان را سریع‌تر گسترش دهید.

  • کالوکیشن‌ها (Collocations): کالوکیشن‌ها ترکیبات ثابتی از کلمات هستند که در زبان انگلیسی معمولاً همراه هم می‌آیند. یادگیری کالوکیشن‌ها باعث می‌شود معنا و کاربرد طبیعی کلمات را بهتر درک کنید. برای مثال “make a decision” و “heavy rain” مثال‌هایی از کالوکیشن‌اند. در یک متن Reading اگر این ترکیب‌ها را بشناسید راحت‌تر متوجه معانی می‌شوید.

  • He made a decision after thinking carefully. (او پس از تفکر دقیق، تصمیم گرفت.) — Collocation: “make a decision” (تصمیم گرفتن).

  • It was heavy rain all night. (تمام شب باران شدیدی بارید.) — Collocation: “heavy rain” (باران شدید).

  • She pays attention to every detail. (او به هر جزئیاتی توجه می‌کند.) — Collocation: “pay attention” (توجه کردن).

3. سوالات Synonym و Antonym در Reading Tests

 

  • سوالات مترادف (Synonym): در این سوال‌ها از شما خواسته می‌شود که یک کلمه هم‌معنی (هم‌مفهوم) برای واژه‌ای که در متن آمده پیدا کنید. مثلاً در جمله‌ی “He was anxious about the exam” اگر سؤال شود مترادف “anxious” چیست، باید گزینه‌ای را انتخاب کنید که معنی نزدیک به “نگران” داشته باشد. ابتدا کلمه را در متن پیدا کنید و معنی کلی جمله را دریابید، سپس گزینه‌ها را بررسی کنید.

  • سوالات متضاد (Antonym): گاهی ممکن است سؤال از شما بخواهد کلمه‌ی متضاد یک واژه را تشخیص دهید. این سوالات در آزمون‌های Reading کمتر رایج‌اند، اما اگر دیدید باید معنی آن را پیدا کنید و سپس معنای مخالف را انتخاب کنید. مثلاً برای “ancient” متضاد مناسب “modern” است.

  • استراتژی پاسخ‌دهی: همیشه اول جمله و کلیت متن را بخوانید و حدس بزنید واژه چه معنایی دارد. سپس گزینه‌ها را بررسی کنید و گزینه‌ای را انتخاب کنید که با مفهوم کلی متن همخوانی دارد. گزینه‌هایی که معنی بی‌ارتباط دارند را حذف کنید. در نظر داشته باشید که گزینه‌ها ممکن است مترادف یا متضاد متن باشند، بنابراین دقیق باشید.

  • He felt exhausted after the long journey. (او پس از سفر طولانی خسته بود.)
    سؤال: مترادف “exhausted” چیست؟
    گزینه‌ها:

    1. tired (خسته)

    2. prepared (آماده)

    3. anxious (نگران)

    4. hungry (گرسنه)
      جواب: tired (گزینه 1)، زیرا “exhausted” به معنای “خیلی خسته” است.

  • Many flowers will perish without water. (بسیاری از گل‌ها بدون آب از بین می‌روند.)
    سؤال: متضاد “perish” چیست؟
    گزینه‌ها:

    1. survive (زنده ماندن)

    2. struggle (مبارزه کردن)

    3. vanish (ناپدید شدن)

    4. tolerate (تحمل کردن)
      جواب: survive (گزینه 1)، زیرا “perish” به معنی “از بین رفتن/مردن” است و متضاد آن “زنده ماندن” است.

4. تمرین‌های هدفمند

 

تمرین ۱ (متن ساده): متن زیر را بخوانید و به سوالات پاسخ دهید:
“It was a chilly morning. Ali wrapped himself in a thick coat and went outside. The trees were losing their leaves, and the air smelled fresh. He strolled through the quiet street, feeling content. This simple walk cheered his mood.”

  1. معنی “chilly” در متن چیست؟
    a) گرم و مطبوع
    b) سرد
    c) مرطوب
    d) بادی

  2. کلمات زیر را با مترادف مناسب خود مطابقت دهید:

    • wrapped

    • strolled

    • content
      گزینه‌ها: a) covered (پوشیده)، b) walked (راه رفت)، c) happy (خوشحال)

  3. “cheered” در جمله چه معنی می‌دهد؟
    a) شاد کردن
    b) هیجان‌زده کردن
    c) خشک کردن
    d) گیج کردن
    پاسخ:

  • سوال 1: “chilly” یعنی سرد (گزینه ب).

  • سوال 2: wrapped – covered (الف)، strolled – walked (ب)، content – happy (ج).

  • سوال 3: “cheered” یعنی “شاد کردن/بهبود حالت” (گزینه الف).

تمرین ۲ (متن متوسط): متن زیر را بخوانید و به سوالات پاسخ دهید:
“After a long day of work, Ali was completely exhausted. He looked at his finished project with pride and felt satisfied. Finally, he took off his glasses and stretched. His sister was astonished by how much he had accomplished.”

  1. معنی “exhausted” چیست؟
    a) خیلی خسته
    b) خوشحال
    c) امیدوار
    d) سرحال

  2. مترادف‌های زیر را پیدا کنید:

    • satisfied

    • astonished
      گزینه‌ها: a) pleased (خشنود)، b) tired (خسته)، c) amazed (متعجب)، d) bored (کسل)

  3. “astonished” به چه معنی است؟
    a) خسته
    b) شگفت‌زده
    c) خوشحال
    d) بی‌فکر
    پاسخ:

  • سوال 1: “exhausted” یعنی “خیلی خسته” (گزینه الف).

  • سوال 2: satisfied – pleased (الف)، astonished – amazed (ج).

  • سوال 3: “astonished” یعنی “شگفت‌زده” (گزینه ب).

تمرین‌های تعاملی Reading

 

True / False / Not Given • Multiple Choice • Sequencing • Matching Headings • Fill in the Blanks

این مجموعه برای زبان‌آموزان بزرگسال (A2 تا C1) طراحی شده. یک متن کوتاهِ واحد می‌خوانید و پنج نوع تمرین استاندارد آزمونی انجام می‌دهید. پاسخ‌نامه و اسکریپت در انتها آمده است.
Tip (راهنما): اول یک بار سریع برای Gist (برداشت کلی) بخوانید، بار دوم با تمرکز روی جزئیات.


متن خواندنی (Reading Text) — “GreenRail Community Garden”

 

P1. From Empty Lot to Garden
Last spring, volunteers transformed an unused railway lot into the GreenRail Community Garden. They meet every Saturday morning. The city provided a small grant and a water connection, and a local school helped build raised beds. In the first season, they planted tomatoes, herbs, and sunflowers.

P2. Impact & Plans
The project reduced trash and graffiti in the area; neighbors reported less litter and more conversation among residents. The harvest is donated to a food bank once a month, and families can pick small baskets on open days. A workshop series on composting and rainwater collection is planned for autumn. Next year, the team hopes to add a beehive, pending city council approval.

P3. Challenges & Fixes
Summer heat and limited shade were difficult, so the watering schedule was revised. Early on, some tools went missing, so they set up a sign-out system and added a lockable shed in July. Despite hurdles, the group plans to expand paths for wheelchair access in spring.


1) True / False / Not Given (درست/نادرست/اطلاعات داده نشده)

 

قانون طلایی:

  • True (T) = با متن تأیید می‌شود.

  • False (F) = متن صراحتاً خلاف آن را می‌گوید.

  • Not Given (NG) = متن هیچ اطلاعاتی درباره‌اش نمی‌دهد (نه تأیید، نه رد).

  1. The garden replaced an unused railway area.

  2. The project was fully funded by a large corporate sponsor.

  3. The harvest is donated to a food bank every week.

  4. They plan to install a beehive, but it still needs official approval.

  5. Families pay a membership fee to use the garden.


2) Multiple Choice (چندگزینه‌ای)

 

  1. What did the local school do?
    a) Painted murals on nearby walls
    b) Built raised beds
    c) Organized a weekly market
    d) Installed a beehive

  2. Which problem occurred early on?
    a) Soil was too acidic
    b) Some tools went missing
    c) No water connection
    d) Neighbors complained about noise

  3. What is planned for autumn?
    a) Installing the beehive
    b) Workshops on composting and rainwater
    c) Adding permanent shade structures
    d) Paving a parking lot


3) Sequencing Events (ترتیب اتفاقات)

 

رویدادهای زیر را از قدیمی‌ترین → جدیدترین شماره‌گذاری کنید:

A) The unused railway lot was turned into a garden.
B) Students helped build raised beds.
C) Tools went missing.
D) A sign-out system and lockable shed were introduced in July.
E) Workshops were scheduled for autumn.
F) A beehive was proposed for next year (pending approval).


4) Matching Headings to Paragraphs (سرتیترها را به پاراگراف‌ها وصل کنید)

 

سرتیتر مناسب را برای هر پاراگراف (P1–P3) انتخاب کنید. یک گزینه اضافه هست.

H1) From Empty Lot to Shared Garden
H2) Impact on Neighbors & Food Sharing
H3) Obstacles and Practical Fixes
H4) Funding by Corporate Sponsors


5) Fill in the Blanks (با توجه به متن — NO MORE THAN TWO WORDS)

 

با توجه به متن، جای خالی‌ها را با همان واژه/ترکیب موجود در متن پر کنید:

  1. Volunteers meet every ______ morning.

  2. The city provided a small ______ and a water connection.

  3. Harvests are donated to a ______ once a month.

  4. A workshop series on ______ is planned for autumn (along with rainwater collection).

  5. Early in the project, some ______ went missing.

  6. A lockable ______ was added in July.


پاسخ‌نامه (Answer Key)

 

True / False / Not Given

 

  1. True — (unused railway lot → garden)

  2. False — متن از small city grant می‌گوید، نه اسپانسر شرکتی بزرگ و «fully funded».

  3. False — اهدا ماهانه است، نه هفتگی.

  4. True — beehive pending city council approval.

  5. Not Given — درباره‌ی «هزینهٔ عضویت» چیزی گفته نشده.

Multiple Choice

 

  1. b — built raised beds.

  2. btools went missing.

  3. bworkshops on composting & rainwater (in autumn).

Sequencing (Earliest → Latest)

 

A → B → C → D → E → F

Matching Headings

 

P1 → H1
P2 → H2
P3 → H3
(H4 گزینهٔ اضافه/حواس‌پرت‌کن است.)

Fill in the Blanks

 

  1. Saturday

  2. grant

  3. food bank

  4. composting

  5. tools

  6. shed


واژگان و عبارات کلیدی (English–فارسی)

 

اصطلاحمعنی/کاربرد
unused railway lotمحوطهٔ رهاشدهٔ راه‌آهن
grant / water connectionکمک‌هزینه / انشعاب آب
raised bedsجویچه/بسترِ کشتِ مرتفع
harvest / food bankبرداشت محصول / بانک غذا
workshop seriesدورهٔ کارگاهی (چند جلسه)
pending approvalدر انتظار تأیید
sign-out systemسیستم ثبت‌نام و تحویل/پس‌دادن ابزار
lockable shedانباریِ قفل‌دار
wheelchair accessدسترسی مناسبِ ویلچر
graffiti / litterگرافیتی / زبالهٔ ریز

نکتهٔ آموزشی (برای مدرس/هنرجو)

 

  • T/F/NG: اگر جمله‌ای مستقیم نقض شد → False؛ اگر هیچ رد/تأییدی نیست → Not Given.

  • MCQ: قبل از خواندن، کلیدواژه‌های گزینه‌ها را مشخص کنید؛ حین خواندن دنبال مترادف‌ها باشید.

  • Sequencing: به نشانگرهای زمانی (spring, July, autumn, next year) دقت کنید.

  • Headings: به ایدهٔ اصلی هر پاراگراف نگاه کنید، نه یک کلمهٔ جذاب.

  • Fill-in: در سبک آزمونی آیلتس، به حدّ واژه (word limit) و املای دقیق حساس باشید.

می‌توانید همین قالب را برای متون دیگر هم تکرار کنید: یک متن 120–180 کلمه‌ای بسازید و پنج نوع تمرین بالا را با 6–10 سؤال طراحی کنید.

 

آموزش مهارت Reading در زبان انگلیسی

 

سطح مبتدی (Beginner)

 

در این سطح از آموزش خواندن، معمولاً از متون بسیار کوتاه، داستان‌های تصویری ساده یا مکالمات دونفره استفاده می‌شود. تمرکز اصلی بر تقویت دایره‌ی واژگان پایه، درک کلی مفهوم متن و توانایی پاسخگویی به پرسش‌های ساده است. زبان‌آموز باید بتواند با کلمات جدید آشنا شود و ایدهٔ کلی جمله‌ها را درک کند تا بتواند به سؤالات ابتدایی پاسخ دهد.

متن نمونه (انگلیسی):

Hello! My name is Sara. I have a small dog. His name is Rocky. Rocky is brown and white. He is very friendly.

ترجمه: سلام! اسم من سارا است. من یک سگ کوچک دارم. اسم او را راکی گذاشته‌ام. راکی قهوه‌ای و سفید است. او خیلی مهربان است.

تمرین‌های نوشتاری (سطح مبتدی):

  • به پرسش‌های زیر به انگلیسی پاسخ دهید:

    1. What is Sara’s pet? (حیوان خانگی سارا چیست؟)

    2. What color is Rocky? (راکی چه رنگی است؟)

  • یک یا دو جمله درباره‌ی حیوان خانگی یا حیوان مورد علاقه‌ی خود به انگلیسی بنویسید. مثال: “My cat is black and white. She likes to sleep.”

  • کلمات جدیدی که در متن دیدید (مثلاً dog, small, friendly) را در جمله‌ای جدید به انگلیسی به کار ببرید.

سطح متوسط (Intermediate)

 

در این سطح، متون کمی بلندتر ولی هنوز نسبتاً ساده مانند ایمیل‌های روزمره، داستان‌های کوتاه روزمره یا پست‌های اجتماعی ساده مناسب هستند. تمرکز آموزش بر درک ساختار جمله‌ها، پیدا کردن جزئیات مهم (Scanning)، گسترش واژگان و پاسخ به پرسش‌های اطلاعاتی است. زبان‌آموز باید بتواند علاوه بر فهم کلی، به جزئیاتی مانند زمان، مکان و فعالیت‌ها دقت کند.

متن نمونه (انگلیسی):

Hello Mary,
I had a great weekend. On Saturday, I went to a concert with my family. The music was amazing, and we danced a lot. On Sunday, I stayed home and cooked a new recipe. It was delicious. How was your weekend? Write me soon.
Best, Jane

ترجمه:
سلام مری،
آخر هفتهٔ فوق‌العاده‌ای داشتم. روز شنبه به همراه خانواده‌ام به یک کنسرت رفتم. موسیقی عالی بود و ما خیلی رقصیدیم. روز یکشنبه در خانه ماندم و یک غذای جدید پختم. خیلی خوشمزه بود. آخر هفتهٔ تو چگونه بود؟ زود برایم بنویس.
با احترام، جین

تمرین‌های نوشتاری (سطح متوسط):

  • به پرسش‌های زیر به انگلیسی پاسخ دهید:

    1. When did Jane go to the concert? (جین چه روزی به کنسرت رفت؟)

    2. Who did she go with? (او با چه کسی رفت؟)

    3. What did she do on Sunday? (او روز یکشنبه چه کاری انجام داد؟)

    4. How does she describe the music? (موسیقی را چگونه توصیف می‌کند؟)

  • جمله‌ی «I stayed home and cooked a new recipe on Sunday.» را به شکل سوالی بازنویسی کنید. (مثلاً: “What did I do on Sunday?” یا جمله‌ای مشابه.)

  • دو جمله به انگلیسی دربارهٔ آخر هفتهٔ خود بنویسید و در آن‌ها از زمان گذشته (Past Tense) استفاده کنید.

سطح پیشرفته (Advanced)

 

در این سطح، استفاده از متون پیچیده‌تر مانند مقالات علمی ساده، گزارش‌های خبری یا متون تحلیلی توصیه می‌شود. تمرکز آموزش بر استنباط معنای ضمنی (Inference)، تشخیص لحن و هدف نویسنده، و تمایز بین اطلاعات عینی و دیدگاه نویسنده است. زبان‌آموز باید قادر باشد مفهوم پنهان جملات را بفهمد، هدف کلی متن را تشخیص دهد و نظر شخصی خود را با استناد به متن مطرح کند.

متن نمونه (انگلیسی):

Climate change is no longer a distant threat but a current reality affecting millions around the globe. Despite mounting evidence, many governments have been slow to act decisively. Experts warn that urgent action is required to prevent irreversible damage. It is clear that the time for debate is over; the time for concrete measures has arrived.

ترجمه:
تغییرات اقلیمی دیگر تهدیدی دور نیست بلکه واقعیتی جاری است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علیرغم شواهد فزاینده، بسیاری از دولت‌ها در اقدامی قاطع کند عمل کرده‌اند. کارشناسان هشدار می‌دهند که برای جلوگیری از آسیب جبران‌ناپذیر، اقدامات فوری لازم است. واضح است که زمان بحث به پایان رسیده و زمان اقدامات عملی فرا رسیده است.

تمرین‌های تحلیلی (سطح پیشرفته):

  • موضوع اصلی این متن چیست؟ (موضوع اصلی text چیست؟) موضوع را به انگلیسی خلاصه کنید.

  • لحن (tone) نویسنده چگونه است؟ یک جمله از متن انتخاب کنید که نشان‌دهنده لحنی مانند «جدی»، «هشداردهنده» یا «مشتاقانه» باشد.

  • جمله‌ی «It is clear that the time for debate is over; the time for concrete measures has arrived.» را در متن پیدا کنید و توضیح دهید چه چیزی آن را یک نظر (opinion) نشان می‌دهد. (مثلاً با اشاره به کلماتی مثل “It is clear” یا “the time for debate is over”.)

  • سه جمله به انگلیسی بنویسید و بگویید آیا با نویسنده موافق هستید یا نه و چرا. دلایل خود را با ارجاع به بخش‌هایی از متن بیان کنید.

نکات آزمونی مهارت Reading در IELTS (نسخه Academic و General)

 

۱. استراتژی‌های کلی برای بخش Reading (Academic / General)

 

  • آشنایی با ساختار آزمون: در هر دو نسخه آکادمیک و جنرال، بخش ریدینگ شامل ۳ متن و ۴۰ سؤال در ۶۰ دقیقه است. متن‌های آزمون Academic معمولاً علمی‌تر و دشوارترند، در حالی که متن‌های General Training موضوعات روزمره‌ و زبان ساده‌تری دارند. اما استراتژی‌های کلی پاسخ‌گویی در هر دو مشابه است.

  • خواندن دستورالعمل‌ها: قبل از پاسخ‌دهی، حتماً دستورالعمل سؤال را با دقت بخوانید. توجه کنید چه چیزی خواسته شده (مثلاً «حداکثر دو کلمه» یا تعداد گزینه‌های صحیح در سوالات چندگزینه‌ای) تا دقیقاً همان را ارائه کنید.

  • Skimming و Scanning**: ابتدا یک نگاه کلی به متن بیندازید و با مطالعهٔ اجمالی (Skimming) ایدهٔ اصلی هر پاراگراف را متوجه شوید. سپس برای هر سؤال، جستجوی سریع جزئیات (Scanning) را انجام دهید تا بخش مربوط به پاسخ در متن را بیابید. این دو مهارت، کلید موفقیت در پاسخگویی سریع و دقیق هستند.

  • عدم وسواس روی تک‌تک کلمات: لازم نیست تمام کلمات متن را بفهمید. از کنار کلمات ناآشنا به سادگی بگذرید یا سعی کنید معنی‌شان را از سیاق جمله حدس بزنید. تمرکز خود را بر بخش‌هایی از متن بگذارید که به سوال مرتبط هستند.

  • تمرکز روی ایده‌های اصلی: سعی کنید ایده‌ی اصلی هر پاراگراف و متن را درک کنید. دانستن مفهوم کلی متن کمک می‌کند تا هنگام جستجوی پاسخ‌ها سردرگم نشوید. (مثلاً برای سوالات Matching Headings دانستن ایده‌ی کلی پاراگراف‌ها بسیار مهم است).

  • افزایش دایره لغات و تمرین گسترده: دامنه لغات خود را خصوصاً برای متن‌های آکادمیک تقویت کنید تا مفهوم متن‌ها را راحت‌تر درک کنید. به طور منظم متون متنوع (مقالات علمی، اخبار، آگهی‌ها، مجلات و …) را بخوانید تا به سبک‌های مختلف نوشتار عادت کنید و سرعت مطالعهٔ خود را بالا ببرید.

۲. روش‌ها و توصیه‌های کاربردی برای مدیریت زمان در بخش Reading

 

  • تقسیم‌بندی زمان: شما ۶۰ دقیقه وقت دارید تا به ۳ متن پاسخ دهید؛ یعنی به طور متوسط ۲۰ دقیقه برای هر متن. به عنوان یک راهنما، زمان خود را به صورت تقریبی بین متن‌ها تقسیم کنید. (برای آزمون جنرال که متون اولیه آسان‌ترند می‌توانید متن‌های اول را سریع‌تر حل کنید و وقت ذخیره‌شده را به متن آخر که سخت‌تر است اختصاص دهید. در آکادمیک نیز معمولاً متن آخر دشوارتر است، پس می‌توانید کمی زمان اضافه‌تر برای متن پایانی در نظر بگیرید).

  • اولویت‌بندی و پیشروی هوشمند: از اتلاف وقت روی یک سوال دشوار خودداری کنید. اگر به پاسخ سوالی نمی‌رسید، علامت بگذارید و سراغ سوال بعدی بروید و در پایان اگر وقت داشتید برگردید. ابتدا به سوالات آسان‌تر پاسخ دهید تا وقت برای سوالات چالشی‌تر باقی بماند.

  • نگاه گذرا به سوالات قبل از خواندن متن: برای صرفه‌جویی در زمان، قبل از خواندن کامل هر متن، یک نگاه سریع به سوالات همان بخش بیندازید. با این کار متوجه می‌شوید به دنبال چه اطلاعاتی در متن باشید و هنگام خواندن، نکات مرتبط را راحت‌تر تشخیص خواهید داد.

  • پاسخ‌گویی همزمان با خواندن: از آنجا که در پایان بخش ریدینگ زمان اضافه‌ای برای انتقال جواب‌ها به پاسخنامه وجود ندارد، سعی کنید پاسخ هر سوال را همان موقع که در متن پیدا کردید، مستقیم در پاسخنامه بنویسید. این کار از عجله‌ی آخرکار و احتمال وارد کردن پاسخ اشتباه جلوگیری می‌کند.

  • کنترل مداوم زمان: در طول آزمون حواستان به زمان باشد. پس از اتمام هر متن، سریع زمان‌بندی را چک کنید تا بدانید چقدر وقت برای بخش‌های باقی‌مانده دارید. اگر از برنامه عقب هستید، با سرعت بیشتری پیش بروید یا متن بعدی را به طور هدفمندتر اسکیم/اسکن کنید.

  • تمرین تحت شرایط زمان‌دار: حتماً پیش از آزمون چندین آزمون آزمایشی ریدینگ را با کرنومتر تمرین کنید. این کار به شما می‌آموزد که چطور در ۶۰ دقیقه تمام سوالات را جواب دهید و اعتماد به نفس و سرعت عمل شما را بهبود می‌بخشد.

۳. تکنیک‌های حذف گزینه‌های اشتباه در تست‌های چندگزینه‌ای (Multiple Choice)

 

  • خواندن دقیق صورت سوال و گزینه‌ها: ابتدا سوال چندگزینه‌ای را کامل بخوانید و مطمئن شوید موضوع مورد پرسش را درک کرده‌اید. سپس هر چهار گزینه را با دقت بخوانید تا متوجه تفاوت‌ها و جزئیات هر گزینه شوید.

  • یافتن بخش مرتبط در متن: به کمک کلمات کلیدی سوال، بخش مربوطه در متن را پیدا کنید و آن قسمت از متن را دقیق بخوانید. معمولاً گزینه صحیح پیرامون همان قسمت از متن که کلمات کلیدی در آن هستند یافت می‌شود.

  • رد گزینه‌های نادرست با شواهد: گزینه‌هایی را که آشکارا با اطلاعات متن تضاد دارند یا در متن اشاره‌ای به آن‌ها نشده است، حذف کنید. وجود حتی یک جمله در متن که برخلاف یک گزینه باشد، آن گزینه را غلط می‌کند.

  • توجه به جزئیات و دام‌ها: مراقب گزینه‌هایی باشید که کلمات آن‌ها دقیقاً در متن آمده اما معنای کلی آن گزینه با متن سازگار نیست. طراحان سوال عمداً از این دام‌ها استفاده می‌کنند تا شما را به اشتباه بیندازند. بنابراین به جای تطبیق سطحی لغات، مفهوم گزینه را با مفهوم متن مقایسه کنید.

  • حذف گزینه‌های极端 یا مطلق: گزینه‌هایی که شامل واژه‌هایی مثل «همیشه»، «هرگز»، «کاملاً» و … هستند را با دقت بررسی کنید. معمولاً این عبارت‌های مطلق در متن به ندرت یافت می‌شوند و اگر متن چنین قطعیتی نداشته باشد، آن گزینه احتمالاً نادرست است.

  • گزینهٔ صحیح را از بین باقی‌مانده‌ها انتخاب کنید: پس از حذف گزینه‌های غلط، از بین گزینه‌های باقیمانده که با متن همخوانی دارند، بهترین پاسخ را برگزینید. مطمئن شوید گزینه انتخابی واقعاً پاسخگوی سوال باشد و تنها نزدیک به مبحث متن نباشد.

  • حدس هوشمندانه در صورت شک: اگر پس از حذف چند گزینه باز هم بین دو گزینه مردد ماندید، با توجه به فهم خود از متن و سرنخ‌ها، حدس تحصیل‌کرده بزنید. هیچ نمره منفی برای پاسخ نادرست وجود ندارد، پس پاسخ را خالی نگذارید.

۴. روش‌ها و نشانه‌های یافتن پاسخ صحیح در متن‌ها

 

  • شناسایی کلمات کلیدی در سوال: قبل از جستجو در متن، کلمات کلیدی سوال را پیدا کنید؛ این‌ها معمولاً اسم‌های خاص، تاریخ‌ها، اعداد یا عبارت‌های مهم هستند که محور سوال‌اند. مثلاً در سوالی که دربارهٔ “علت یک پدیده” است، کلماتی مثل نام آن پدیده یا عبارت «دلیل» می‌توانند کلیدی باشند.

  • جستجوی سریع کلمات کلیدی و مترادف‌ها: متن را برای یافتن کلمات کلیدی سوال یا مترادف‌های آن‌ها اسکن کنید. لازم نیست از ابتدا تا انتها بخوانید؛ به چشمان خود آموزش دهید که به سرعت به دنبال همان کلمات یا کلمات هم‌معنی بگردند. توجه داشته باشید که در متن ممکن است به جای کلمه دقیق سؤال، از مترادف یا بیان دیگری استفاده شده باشد (مثلاً به جای “increase” از “rise” یا به جای “difficult” از “challenging”).

  • توجه به ترتیب اطلاعات: در بسیاری از انواع سوالات ریدینگ (مانند True/False/Not Given، جای‌خالی‌ها یا چندگزینه‌ای‌ها)، پاسخ‌ها به ترتیب در متن ظاهر می‌شوند. یعنی جواب سؤال ۲ معمولاً در متن بعد از جواب سؤال ۱ خواهد آمد. این نکته به شما کمک می‌کند وقتی پاسخ یک سوال را یافتید، برای سوال بعدی از همان نقطه به بعد دنبال جواب بگردید و به عقب برنگردید.

  • خواندن دقیق بخش مربوطه: پس از یافتن محل احتمالی پاسخ در متن (مثلاً جمله یا پاراگراف حاوی کلمات کلیدی)، آن بخش را با دقت کامل بخوانید. جواب درست ممکن است در همان نزدیکی باشد اما نیاز به درک دقیق جمله داشته باشد. مراقب باشید که تمام جمله را بفهمید تا جزئیاتی که در پرسش مطرح شده‌اند را از قلم نیندازید.

  • استفاده از نشانه‌های متنی: به سایر نشانه‌ها و سرنخ‌ها در متن هم دقت کنید. مثلاً حروف بزرگ نشان‌دهنده اسامی خاص (افراد، مکان‌ها) هستند که ممکن است همان چیزی باشند که سؤال می‌پرسد. اعداد (تاریخ‌ها، سن، درصدها) به راحتی در متن قابل تشخیص‌اند و اگر سوال درباره مقدار یا تاریخ باشد سریع به چشم می‌آیند. همچنین کلمات انتقال‌دهنده مثل «اما»، «با این وجود»، «به طور کلی» می‌توانند تغییر جهت یا خلاصهٔ ایده را نشان دهند و محل پاسخ را مشخص‌تر کنند.

  • تطبیق پرسش با پاسخ: نوع اطلاعات درخواستی را در پرسش تشخیص دهید و همان نوع را در متن پیدا کنید. برای مثال اگر پرسش «چرا» دارد، به دنبال دلیل یا عبارت‌هایی مانند “because/since…” در متن باشید؛ اگر پرسش در مورد تعداد یا مقدار است به دنبال رقم‌ها یا عبارت‌های کمّی بگردید. این تطبیق نوع سؤال با نوع پاسخ، پیدا کردن پاسخ صحیح را سرعت می‌بخشد.

با به‌کارگیری نکات و استراتژی‌های فوق، می‌توانید بخش Reading آزمون آیلتس (چه Academic و چه General Training) را با اطمینان و مهارت بیشتری پشت سر بگذارید. موفق باشید!

مارا در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.

تماس با ما

تمام حقوق مادی و معنوی سایت برای اموزشگاه دکتر هراثی محفوظ میباشد

پیمایش به بالا